งานจักสานย่านลิเภา

ในพื้นที่ป่าภาคใต้ ของไทยเรามีไม้เลื้อยประเภท หนึ่งขึ้นอยู่อย่างสมบูรณ์ เถาของพันธุ์ไม้นี้มีคุณสมบัติคือความเหนียวและทนทาน เหมาะแก่การนำมา ประดิษฐ์จักสานเป็นเครื่องใช้ต่างๆ เถาไม้ชนิดนี้มีชื่อเรียกว่า “ ย่านลิเภา” บรรพบุรุษไทยแต่อดีต นับเนื่องอย่างน้อยแต่ครั้งกรุงรัตนโกสินทร์มีความรู้ความสามารถที่จะให้ย่านลิเภามาจักสานเป็นเครื่องใช้ต่างๆ ได้มากมายหลายชนิด เช่น เชียนหมาก พาน กระเป๋าหมาก เป็นต้น แต่ละชนิดยังมีวัตถุพยานอยู่ในสภาพดีจนทุกวันนี้นับว่าเป็นวัสดุธรรมชาติที่มีความคงทนอย่างยิ่งและที่ยิ่งไปกว่านั้น คือความงดงามอย่างมีคุณค่า ยิ่งเมื่อผ่านการจักสานอย่างประณีตด้วยความอุตสาหะและตั้งอกตั้งใจแล้วเครื่องจักสานย่านลิเภาจะทรงความงามทัดเทียมกับงานประณีตศิลป์ประเภทอื่นๆทีเดียว เล่ากันว่าการใช้ประโยชน์จากย่านลิเภา เริ่มขึ้นก่อนทางภาคใต้อันเป็นแหล่งกำเนิดพืชพันธุ์ย่านลิเภา ได้มีการพบเครื่องจักสานย่านลิเภาที่เก่าแก่เป็นอันมากในแถบเมืองนครศรีธรรมราช จึงสันนิษฐานกันว่าความรู้ในการจักสานย่านลิเภาคงจะเริ่มต้นขึ้นในท่ามกลางความเจริญเมืองนครศรีธรรมราช ในยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์แล้วจึงแพร่หลายมาเป็นที่นิยมในกรุงเทพฯ ในราวรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระปิยมหาราช ศิลปะการประดิษฐ์ตกแต่งย่านลิเภาได้พัฒนาขึ้นในระดับสูงมีการตกแต่งกระเป๋าหมากย่านลิเภาด้วยโลหะหรือวัสดุมีค่า เช่น ทองคำ นาก เงินและงาช้าง
ที่มาhttp://www.boonyarat.com/boonyarat_th_yanlipao.html